Peryferie
Menu
  • polski
  • Films
  • Planet Earth
  • Human Nature
  • Customs
  • Flavours
  • Countries
    • Azerbaijan
    • Burma
    • China
    • India
    • Indonesia
    • Iran
    • Japan
    • Kazakhstan
    • Kyrgyzstan
    • Malaysia
    • Mongolia
    • Nepal
    • Pakistan
    • Russia
    • Singapore
    • South Korea
    • Sri Lanka
    • Taiwan
    • Thailand
    • Vietnam
    CHAPTER 17 – GANJA AND SHAKI, AZERBAIJAN
    Jul 21, 2019
    CHAPTER 17 – GANJA AND SHAKI, AZERBAIJAN
    CHAPTER 16 – YANAR DAG, AZERBAIJAN
    Jul 14, 2019
    CHAPTER 16 – YANAR DAG, AZERBAIJAN
    CHAPTER 15 – BAKU, AZERBAIJAN
    Jun 20, 2019
    CHAPTER 15 – BAKU, AZERBAIJAN
    The Shwedagon Pagoda – magnificent witness of the Buddhist novitiation
    Aug 13, 2017
    The Shwedagon Pagoda – magnificent witness of the Buddhist novitiation
    Jiankou – the Great Wall of China and how not to fall from it
    Feb 12, 2017
    Jiankou – the Great Wall of China and how not to fall from it
    Kawah Ijen – the infernal beauty
    Feb 19, 2017
    Kawah Ijen – the infernal beauty
    The true face of Iran
    Jan 20, 2020
    The true face of Iran
    CHAPTER 21 – YAZD, IRAN
    Sep 1, 2019
    CHAPTER 21 – YAZD, IRAN
    CHAPTER 21 – KASHAN, IRAN
    Aug 25, 2019
    CHAPTER 21 – KASHAN, IRAN
    CHAPTER 20 – SNOWBOARDING IN IRAN
    Aug 18, 2019
    CHAPTER 20 – SNOWBOARDING IN IRAN
    Legends of Nikko
    Apr 9, 2017
    Legends of Nikko
    CHAPTER 14 – THE SILK ROAD, KAZAKHSTAN part II
    Jun 1, 2019
    CHAPTER 14 – THE SILK ROAD, KAZAKHSTAN part II
    CHAPTER 13 – THE SILK ROAD, KAZAKHSTAN part I
    May 15, 2019
    CHAPTER 13 – THE SILK ROAD, KAZAKHSTAN part I
    Chapter 11 – Almaty, Kazakhstan
    Feb 2, 2019
    Chapter 11 – Almaty, Kazakhstan
    Chapter 10 – Pavlodar, Kazakhstan
    Jan 11, 2019
    Chapter 10 – Pavlodar, Kazakhstan
    CHAPTER 12 – BISHKEK, KYRGYZSTAN
    Apr 30, 2019
    CHAPTER 12 – BISHKEK, KYRGYZSTAN
    The two faces of Issyk-Kul
    Nov 1, 2018
    The two faces of Issyk-Kul
    Malacca – from a mouse deer to the UNESCO World Heritage Site
    Jan 8, 2017
    Malacca – from a mouse deer to the UNESCO World Heritage Site
    Chapter 9 – Ulgii, Mongolia
    Dec 26, 2018
    Chapter 9 – Ulgii, Mongolia
    Chapter 8 – Khovd, Mongolia
    Nov 30, 2018
    Chapter 8 – Khovd, Mongolia
    Between the Worlds
    Nov 28, 2018
    Between the Worlds
    Chapter 7 – Bayankhongor, Mongolia
    Nov 25, 2018
    Chapter 7 – Bayankhongor, Mongolia
    A mountain life of Nepal – trekking through the Himalayas
    Mar 26, 2017
    A mountain life of Nepal – trekking through the Himalayas
    Guardian angels with Kalashnikov
    Sep 29, 2019
    Guardian angels with Kalashnikov
    The Spirit of Buryatia
    Oct 25, 2018
    The Spirit of Buryatia
    The Two Temples of Posolskoye
    Sep 16, 2018
    The Two Temples of Posolskoye
    Chapter 4 – Buryatia, Russia
    Aug 21, 2018
    Chapter 4 – Buryatia, Russia
    Chapter 3 – Krasnoyarsk, Russia
    Aug 6, 2018
    Chapter 3 – Krasnoyarsk, Russia
    Thaipusam – the way of finding bliss
    Mar 29, 2018
    Thaipusam – the way of finding bliss
    The oldest barbershop in Singapore
    Apr 27, 2017
    The oldest barbershop in Singapore
    Thaipusam – when body becomes a sacrifice
    Mar 12, 2017
    Thaipusam – when body becomes a sacrifice
    The Lion Dance – dancing into the Lunar New Year
    Feb 7, 2017
    The Lion Dance – dancing into the Lunar New Year
    Buddhism at the hanging rock
    Dec 28, 2017
    Buddhism at the hanging rock
    Fish Market in Jaffna, Sri Lanka
    May 7, 2017
    Fish Market in Jaffna, Sri Lanka
    Tidal Waves
    Jan 30, 2018
    Tidal Waves
    Damnoen Saduak – Thai market that rocks
    Oct 30, 2017
    Damnoen Saduak – Thai market that rocks
    Maeklong – Thai market for adrenaline rush seekers
    Sep 11, 2017
    Maeklong – Thai market for adrenaline rush seekers
    Foodie guide to Vietnam
    Mar 5, 2017
    Foodie guide to Vietnam
    Ho Chi Minh’s vibrant streets
    Dec 1, 2016
    Ho Chi Minh’s vibrant streets
  • The Journey
  • About
Peryferie
  • polski
  • Films
  • Planet Earth
  • Human Nature
  • Customs
  • Flavours
  • Countries
    • Azerbaijan
    • Burma
    • China
    • India
    • Indonesia
    • Iran
    • Japan
    • Kazakhstan
    • Kyrgyzstan
    • Malaysia
    • Mongolia
    • Nepal
    • Pakistan
    • Russia
    • Singapore
    • South Korea
    • Sri Lanka
    • Taiwan
    • Thailand
    • Vietnam
  • The Journey
  • About
Kazakhstan, Planet Earth

Under the dressing of the golden steppe

posted by Aleksandra Tofil
Oct 9, 2018 2277 0 0
Share

A loud noise wakes us up. Someone bangs mercilessly in the rear door of our camper. Andrzej grabs pepper spray. Terrified, I carefully look outside. It is as bright as during the day. The car bathed in a silvery light of the moon casts a long shadow. In its darkness, there is a contour of a large, horned head. A dappled cow, time after time, butts our motorhome in stubborn attempts to move it from above a juicy tuft of grass. A booming “Get out of here!” ends a nocturnal attack of the cattle.

The morning reminds us where we are and how unlikely would it be for anyone to appear here – in the abandoned town of Chagan.
The town in the north-eastern part of Kazakhstan was built in the fifties. Back then – still within the borders of the Soviet Union. It was one of so-called mono-cities – settlements, functioning based on a single industry. It was a place where all the workers together with their families would settle. Inhabitants of Chagan were connected with a military airfield for the long-range bombers located 10 kilometres away. Along with the collapse of the Soviet Union both the airport and the town collapsed as well.

The early morning sun lay its rays on several blocks of flats standing around. Green saplings sprout from their devastated roofs. The windows look at us with blinde glassless eyes. Through their empty sockets, we can see the remains of wallpapers falling off the walls. The mother bear with two young ones, sitting in a forest clearing, hangs in scraps over a plastics cover of a notebook half-hidden under rubbles of what once was a children’s room. Here and there we catch a glimpse of a white sole of an abandoned shoe. Perhaps it is a remnant of inhabitants? Or maybe of those, who came after? Looters. Their work is almost perfect. There is not a single metal element left, nothing that could be sold for scrap, for milling.

Late in the afternoon, we stop at one of the better-preserved buildings of the airport. A painting of large red star flakes above a hole that used to be the main entrance. Debris and shattered glass are now the only equipment of the old terminal. Cold walls disappear, piece by piece, under a lush coat of vegetation. Trees grow from between gaps in concrete floors. Their branches push into windows, doors and ceilings. In the autumn rusty-gold coat, the landscape looks magical. And terrifying.

We try not to disturb the silence of the place, but our footsteps on the rubble sound unnaturally loud. Suddenly, as in response to their echo, we can hear a hollow sound. We hold our breath and listen. The muffled sound repeats over and over again. Before we start towards the safety of our car, a source of the noise appears – a herd of horses. Beautiful. With long manes and shining coat. Pricking their ears, they leave ruins – wild residents of the crumbling terminal.

Traces of horses can also be seen on a runway. Extremely wide and almost four kilometres long, it served flying beasts like M-4 “Bison” and Tu-95 “Bear”. It is here, where the steel birds carrying deadly atomic loads were taking off. They discharged them 60 kilometres away. Over a polygon in Kurchatov.

We also start to wish for wings at our chassis just after the first stretch of a route to Kurchatov. The narrow strip of asphalt, serving as the main road, grins at us with holes and gaps. Accelerator, brakes, accelerator, brakes. The constant back-and-forth movement causes a headache and nausea. But there are also better moments. Sometimes there are no holes. Then the asphalt rises and falls into hills and valleys swinging our three and a half tons of a vehicle like on a rollercoaster.

Kurchatov reminds the road we drove here. Its better part consists of post-Soviet blocks of flats, local shops, eateries and workers’ hotels. The ‘bumpy’ one hides just around the corner. Just like in Chagan, it scares with ruins of barely standing buildings without roofs, doors, windows. But there is also a part of Kurchatov, which shines with polished marbles of a new hotel and monuments to the Great Patriotic War. It glistens with bronzes of Kurchatov’s statue and whitewashed walls of government buildings. Amongst them – The Institute of Radiation Safety and Ecology.

The Institute is a part of the National Nuclear Center of the Republic of Kazakhstan. It deals with radiation monitoring in regions where the Soviet Union carried out nuclear tests. It looks after their disinfection and research into the medical and biological effects of radiation on the environment.

“The Institute in its current form was created after the test field was closed in 1991. However, its origins are closely related to the origins of the polygon itself. Here, from the second half of the 1950s, the effects of radioactive radiation were studied in strict secrecy. We have been taking advantage of what has remained of this research and what is delivered to us on demand from Russia”, explains the Institute employee.

In the spacious museum room, in which we are the only visitors, she shows us a map with a tiny dot marking Kurchatov.

“When in 1945 the United States detonated atomic bombs over Hiroshima and Nagasaki, for Stalin it was an obvious signal to join the arms race and develop the nuclear forces. At the head of a large-scale project, he set up the former chief of the NKVD Lavrenty Beria. In 1947, Beria assigned over 18,000 square kilometres of land for a location of a test field with the headquarters in Kurchatov. Of course, the location of the place was classified and did not exist on any map. To mislead potential spies, the name of the place was regularly changed to Semipalatinsk-21 or Moscow-400 for example. Only recently the city was renamed Kurchatov, in memory of Igor Kurchatov – the Soviet nuclear physicist who supervised tests in a scientific aspect”.

The legend of another map, under which we stop, bristles with colourful bars and graphs.

“Here you can see when and which nuclear tests were carried out on the polygon. Red bars mean air tests – loads detonated on specially built platforms or dropped from planes taking off from Chagan Airport. In blue are ground tests and in yellow – underground ones. The first test was carried out in 1949 by detonating a plutonium bomb at the top of a 30-meter tower. Its strength was 22 kilotons”.

However, the number of graphs makes a bigger impression on me than the strength of the explosion itself. It shows that between 1949-1989, 456 tests were carried out, out of which 111 were atmospheric ones. Those which effects are the most frightening and long-lasting.

The next exhibition refers directly to them. Under pictures of burned and hairless animals, there are jars with formalin. Their macabre content shows a deformed heart of a dog, lungs of a cow, pigs’ skin and internal organs which are anatomically most similar to human organs.

On a standing nearby ‘ground zero’ replica, we can see precisely where test objects were during the blast. In the centre of the matrix which resembles a sliced pizza, rises a miniature tower – an epicentre of the explosion. Between the rays drew on the model there are miniature planes, vehicles, buildings and animals. All of them placed in a specific order and distances so that they provide the most diverse test material for studies.

Opposite the model, there is a console. Massive, metal, full of clocks and measuring devices. Its pale-green surface bristles with rows of buttons and switches. A crude receiver of an old phone hangs from the sidewall.

“Please! You can sit down”, offers the guide.

So, I do sit down. I wrestle with the handset, run fingers over the switches. Suddenly, on the model behind me, the red LED lights up.

“It is the original console from which tests were initiated. They all had a direct telephone connection to the Kremlin”.

The awareness that I have just detonated an atomic bomb spreads a shiver over my body.

It intensifies even more because of a black and white film played at the end of the exposition. On a flat-screen of a TV flicker the main street of a city and blocks of flats standing on both sides. In the foreground, some hunched silhouette sneaks away. At the same time, behind the back of the figure, a gigantic black cloud rises. It soon shapes into a familiar ghostly shape of the mushroom cloud.

“Where were these shots taken? At the test field?”, I asked.

“No, no. The view is from here, from Kurchatov. The city directly borders with the polygon. Tests were visible with the naked eye.”

Before we can recover after visiting the museum, Jerlan – our guide – appears. He ushers us into an old, dilapidated Volga and we set off to see the epicentre of the first nuclear test of 1949. It lays an absurd 60 kilometres away from the place where we are.

Squeezing at the backseat, I try to make room for Jerlan and for an employee of the Institute who watches over our safety, by monitoring the radiation level of visited places. Right now, however, the driving style of our chauffeur concerns me more than the radiation itself. In a time much shorter than planned, to the accompaniment of a roaring engine and a metal moaning of the shock absorbers, we reach the first stop at the polygon.

“This fenced area is a place where radioactive remnants of explosions are buried”, explains our guide, pointing to a large rectangle surrounded by barbed wire. “They lay at a depth of four meters”, he adds.

For a layman like me, four meters of land dividing from radioactive waste does not sound sufficiently safe. But, maybe I am wrong?. Maybe these furrows of deep ditches running all over the area are additional protection?

“These trenches are in case of fire? To stop it from spreading?”

“Well, no. These are ditches, in which the wiring of an entire test site ran. They were connecting the headquarters with control towers and operating bunkers. All wires were dug up and stolen by looters.”

“But, weren’t they highly radioactive?”

“After the withdrawal of the Soviets, the entire polygon was left the way it was. They secured nothing. Even radioactive plutonium. Fortunately, almost no one knew its location. All the rest disappeared. Everyone came and took what they wanted. For sale, scrap. There used to be gangs of armed thieves here. They did not care about radiation. Easy money rarely goes hand in hand with common sense”, concludes Jerlan.

“And how about now? Can anyone enter the area without any pass or permission?”, I ask, puzzled.

“No, no. Now, every move here is closely monitored”.

The guide’s response strongly contrasts with the fact that we have already driven several dozen kilometres into the test field, and no patrol has stopped us. Nobody asked what we were doing here and why. What is even more concerning, there are no signs which warn us what area we are in and what are the consequences.

Only two buildings we pass along the way look strictly guarded. The first of them, densely surrounded by complicated looking devices, houses an active nuclear reactor. According to the guide, it was meant to be used to test various emergencies. The second complex contained a control point. Its only task was to monitor a trajectory of bombers carrying a nuclear test charge. In case of any deviations from the planned route, the outpost was ordered to shoot down the aircraft immediately.

Ten kilometres before the ‘ground zero’, several-storey, massive towers of reinforced concrete begin to appear. They shielded all measuring devices assessing explosions. The detonations were recorded with cameras taking pictures at a rate of 200,000 frames per second. The closer to the epicentre, the worse the state of towers. Their upper floors and sidewalls are in ruins. Finally, only what is left are polls of reinforced concrete with metal steps embedded in it.

Here the Institute’s employee tells us to change into protective clothing, shoes and a mask.

“Soon, we will reach the ‘ground zero’. The radiation level is much higher there than in the other areas of the test site we have been so far. It was safe there. Actually, the majority of the polygon does not show any or low level of radiation”, he explains, dressing us in white overalls.

“And what about you? You do not change?”

“No. Institute’s employees and residents can move around without protective clothing. It is a preventive measure only for tourists.”

Oh, right. Looking at a gauge reading the radiation level, it seems as if protective clothes are a bit over the top. At the measuring tower, the scale does not exceed 3 microSieverts, and in the epicentre, it rises only to 4.5 – the radiation dose emitted during a tooth X-ray.

There is an endless step around us. Only a thin line of the horizon separates it from the pure azure of the sky. Rays of setting sun, change the steppe into rippling gold. Under our feet, now and then, shimmer beautiful ponds. It’s gorgeous here.

But these beautiful ponds are craters made by the most terrible in their consequences atmospheric explosions. Those that resulted in radiation poisoning and burns. Those which highly radioactive nuclear fallout has disastrously affected lives and health of the hundreds of thousands of residents in the surrounding villages and cities. Those that echo with tragic consequences in subsequent generations: children born with terrible deformities, increased cancer incidence, premature mortality.

It was not until 1963 that the authorities of the Soviet Union signed an agreement with the United Kingdom and the United States on suspending all nuclear atmospheric tests. All tests were moved underground.

Lake Chagan, located 120 kilometres from Kurchatov, is one of their effects.

On the way to the atomic water reservoir, we stop for lunch. Different than yesterday chauffeur, with a much closer to my heart manner of driving, opens a trunk of the car and transforms it into a buffet. The guide cuts thick chunks of rye and wheat bread. A crust crunches a knife’s blade, and the mouth-watering aroma fills the air. Slices of tomatoes and cucumbers complete a feast.

The picnic brings me back to the times when my parents and I travelled around Poland. Hot tea in a thermos, boiled eggs, fresh vegetables, juicy apples for dessert. But we were picnicking in resin-scented forests or at lake shores. Not at the entrance to the bunker. Massive. Concrete. Half hid in a hill.

The bunker housed a command post. From here the atomic charges were detonated. Here the legendary red button was pressed.
Once full of sophisticated equipment and people running frantically from place to place. Now it stands empty. Half-collapsed. Even its reinforced concrete looted.

Now the collapsing colossus sinks under trash.

Researchers from The Institute of Radiation Safety and Ecology say that the majority of the area of the polygon is safe and free from radiation. Some areas have already been allocated to cultivation and pasture. They optimistically look to the future and estimate that in the following years up to 80 per cent of the area will be clean from radiation.

Unfortunately, this optimistic future is lost behind the mounds of used plastic, old tires, glass and everything that just ended its useful life. Roadside dumps gloomily mark the further route to Lake Chagan.

At its shore, two men in waders and raincoats sit on stools. They intently stare at floats. Even heavy with rain clouds do not scare away avid fishermen. Neither clouds nor the fact that an atomic explosion created the lake.

After catastrophic atmospheric tests, the Soviet authorities began to marketing underground tests. The detonations moved underground did not carry atomic fallout, so they were sealed as harmless to the population. The authorities have gone even further, claiming that underground explosions properly applied can contribute to humanity by creating artificial reservoirs of freshwater for example.

Lake Chagan was created by a charge with a capacity of 140 kilotons. Placed almost 200 meters underground, in a vertical chimney secured with concrete, it made a funnel with a diameter of 400 meters. Water from a nearby river was channelled conventionally.

To show how safe the lake is, the Minister of The Ministry of Medium Machine-Building Industry of the USSR himself, clad only in bathing slips, crossed its length.

However, decades after the famous crawl, our guide again asks us to change into protective clothing. The coastline still shows some radioactivity. Without the gauge, unfortunately, we cannot check the level of radiation. However, a reaction of fishermen to our outfit gives us a fairly clear idea.

“Masks? What do you need them for?”

“We were told to wear them.”

Unshaved face shakes in disbelief, but the fisherman mercilessly spares us further comments. Instead, he proudly shows a net full of tossing carps.

Our driver has a similar opinion about a hazard.

“Meh! I have been fishing here for years. Beautiful animals! This big!”, spreading his hands wide he shows the size of the fish.

Nearly seventy years after the first tests, echoes of explosions gradually fades. Nature, with dressings of golden steppes, covers the wounds of once burned, battered earth. People walk on stones that once had radioactive killing power. They are fishing in the atomic lake and raise their eyebrow at the sight of tourists waddling around in their protective suits. They live as nothing has ever happened.
But it did happen. The evidence is heartbroken parents who, look after their mutilated by radiation children and tearful eyes of those who prematurely bid farewell to their loved ones, who lost their battle against cancer. The testimony is all those who must function in the darkness of blindness and the silence of deafness, because someone once decided to play god, detonating the atomic charge. As a part of the test.

For them, explosions will never cease.

history
Share

Previous

Chapter 6 - Karakorum, Mongolia

Next

The Spirit of Buryatia

FOLLOW US HERE

FACEBOOK PAGE

LONELY PLANET

INSTAGRAM

peryferiemag

Karetką Dookoła Świata
Around the World in the Ambulance
From Poland to Alaska
📍 Our newest post 👇

Peryferie
Szeptucha Monika zbiera starocie, bo je szanuje. B Szeptucha Monika zbiera starocie, bo je szanuje. Bo zaklęty jest w nich kawałek czyjegoś życia. Ktoś je zrobił, dotykał. Komuś służyły. Mają swoją historię. 

Ot, choćby ten stary warsztat szewski dziadka. Dziadek używał tych kopyt, tych kołeczków drewnianych, tego młotka, żeby spełniać marzenia Moniki. A to buty do jazdy konnej, a to pasek, co go sobie wymyśliła. W warsztacie wciąż żyje duch dziadka. Tu czuć go bardziej niż na cmentarzu. 

Albo ten kufer. Stał gdzieś pod płotem, wyrzucony na deszcz. Stupięćdziesięcioletni. A przecież wiernie komuś służył. Może to właśnie w nim panna młoda przywiozła wiano do domu męża? 

Szeptucha lubi towarzystwo dusz swoich staroci. Letnimi rankami przychodzi z kubkiem kawy posiedzieć sobie z nimi. Przychodzi na kawę z duchami.
🌿🌿🌿
A może by tak na kawę z duchami w @chataszeptuchy ?

Każdego zainteresowanego zapraszamy do lektury lutowego wydania magazynu @charaktery , gdzie w magicznej rozmowie Monika Dygas pozwala nam zajrzeć do jej szeptuchowego świata. 

https://charaktery.eu/artykul/kawa-z-duchami?fbclid=IwAR086oNO-rgFyHBgGSrZZfP9N6rqAVYT0sNc9xlYAAfvQtoZWjML7O-9aBM

#szeptucha #polska #charaktery #podróże
... W całej pracowitej przyrodzie tylko ludzie tr ... W całej pracowitej przyrodzie tylko ludzie trwali bez ruchu.

Wędkarz w łódce po drugiej stronie jeziora zmienił się w konar z ramionami i wędką zastygłymi nad wodą.

W swoim domu kaszubski gospodarz Franciszek, do którego należy ziemia nad jeziorem, jeszcze nie odstygł z bezruchu snu. Otoczony domkami na dzierżawę, pełnymi snem letników, przekręca swoje osiemdziesiąt dziewięć lat na drugi bok. Gospodarki już nie ma. Już nie musi wcześnie wstawać.

Ale, kiedy się zbudzi, też będzie zajęty.
Najpierw sprawdzi obejście i swoje rzeźby: chłopków, co grają na organach i zagryzają fajki pod wąsami z szyszek, dwa białe zające, fliger, czyli samolot i działo ze szpuli po kablach i rury kanalizacyjnej. I wiatraki. Ten, co pokazuje czy bardzo dziś wietrznie – bardzo prosty, ale skuteczny, te wysokie z wnętrzem smukłych wieżyczek zdobionych kinkietami w kwiaty i ten jeden, jedyny, co zamiast czterech boków ma sześć.

Potem gospodarz podleje kwiaty. Tak jak obiecał żonie, kiedy szła na operację. Teraz od tygodnia dochodzi do siebie u córki. Już, już powinna wracać.

Wreszcie po śniadaniu siądzie do organów schowanych w szałerku. Zagra „Kaszubskie Jeziora”, a głos akordów, wzmocniony starym, ale sprawnym głośnikiem, poniesie się po jeziorze wprost do letników, co rozłożyli się na brzegu w kamperach.

Po koncercie pan Franciszek pójdzie do nich i za postój weźmie tyle, co na flaszkę. Bo tyle, co na piwo, to trochę za mało. Potem rozsiądzie się w jednym z letniskowych krzeseł i będzie młodym opowiadał jak to na Kaszubach się żyło i żyje.

Opowie, jak to za ojców było, kiedy przed wojną Niemiec rządził wioskami, a podatki były wysokie. A potem, we wojnie, jak chodził po domach z listą i trzeba było zdać plony, trzodę, ale tylko tyle, ile gospodarz mógł. I za to miał jeszcze płacone! Tak było we wojnie.

I pozwolenia były na ubój świniaka. Ale jak kto oszukał, to od razu – szu! – brali do Sztutowa! Chłop już nie wracał. A jak wiedzieli, że oszust? Ha! Brali mięso do weterynarza i ten pieczątki stawiał. Na każdym kawałeczku. A jak pieczątki nie było, to znaczy, że ubił drugie zwierzę. Kiedyś jeden nawet za owcę poszedł...

[Cała historia pod linkiem w bio]
Wyszli z niewielkiego czerwonego samochodu. Leciwe Wyszli z niewielkiego czerwonego samochodu. Leciwego, ale zadbanego. Ubrani elegancko. Tak, jak wypada w niedzielę. Nawet jeśli się idzie do lasu. Na grzyby.

Lasom też należy się niedzielny szacunek.

Pani w ciemnorubinowej bluzce z elegancką torebką w dłoni. Pan w wyprasowanej koszuli w kratę, schludnie wpuszczonej w dżinsowe spodnie.

Poszli.

Między drzewami kilka razy mignęła przyprószona siwizną głowa pana i kasztanowe loki pani.

Zniknęli.

Wrócili po dobrej godzinie.

- I jak? Kurki są? – zapytał Andrzej, bo wie, że las z kurków słynie.

- Oj słabo! Słabo bardzo – odpowiedział smętnie szpakowaty pan i potrząsnął reklamówką. – Ja to ledwie dno siatki zakryłem. Nawet wstyd pokazywać. Żona trochę więcej, bo to trzeba dobre oczy mieć. A u mnie już i oczy nie te i kręgosłup siada.

I rzeczywiście, szpakowaty pan zgiął się wpół, przeczekując falę bólu w plecach.

Za chwilę wyprostował się i ciągnął leśną opowieść.

- No i jeszcze, proszę pana, wszystkie nasze miejsca – bo my stale w te same chodzimy, bo wiemy, że tam zawsze kurki są – to przygnietli drzewem.

- Ano tak! Strasznie tam powycinane wgłębi. A to tak legalnie? – dopytywał Andrzej.

- Gdzie tam, proszę pana! Nielegalnie ścinają. Tu dokoła, proszę pana, są domki letniskowe. I prawie wszystkie z kominkami. Bo to ładnie. A właściciele do tych kominków drzewo muszą mieć. Kupić, proszę pana, drogo, a do lasu blisko.

Opowieść zatrzymuje nowa fala bólu. Ale już nie fizycznego. Żałości raczej. Za ściętymi drzewami.

- Ale tu, proszę pana, to jeszcze nic. Ja mam szwagra pod Lubiatowem i tam to tną na potęgę! Dobre drzewa. Zdrowe. A zaraz obok rośnie las. Stary. Chyba za trzysta lat będzie miał. I tam ziemia już tak próchnem nabrzmiała, że te drzewa same się przewracają. I nikt ich nie bierze. Tylko nowe tną. Zdrowe. I dlaczego tak?

Znów grymas bólu...
 [c.d. w komentarzach]
- Dzień dobry! Co tam? Zima idzie? Krzyknął An - Dzień dobry! Co tam? Zima idzie?

Krzyknął Andrzej. Bo on już tak ma, że jak widzi istotę ludzką, to zagaduje. Ja gadam do zwierząt. Ludzie są jego.
Teraz też krzyknął to swoje „dzień dobry”. Do człowieka oprócz nas jednego jedynego w okolicy. Bo tu, na szczycie grzbietu gdzieś pośrodku Beskidu Żywieckiego pod koniec października prawie nikogo.

To też zaczepiony mężczyzna się zdziwił. Nie dość, że jesteśmy, to jeszcze zagadujemy.

- Dzień dobry. Ano idzie – odpowiedział trochę podejrzliwie. Jakby sprawdzał, czy to na pewno do niego.

- No, my też się szykujemy. Gospodarz lada dzień ma nam drewno na opał dowieźć – ciągnął Andrzej, nawiązując do cylindrów jasnych świeżo porżniętych pniaków, co otaczały mężczyznę jak żółte kurczęta karmiącą je gospodynię. - Bo my tu zaraz obok chatkę wynajmujemy, wie pan.

I nagle, jakby w mężczyźnie coś pękło. Pękła tama podejrzliwości i popłynęła powódź mowy. Kilka słów rzuconych, ot tak, z grzeczności wywołało lawinę relacji, wspomnień, utyskiwań i pochwał. Tego wszystkiego, co to w człowieku siedzi cichutko jak zwierzątka jakieś, gotowe wyskoczyć, kiedy tylko nadarzy się sposobność.

- Ano, panie! Trzeba się szykować już teraz, bo pogoda jeszcze dobra, ale zaraz śnieg sypnie i koniec! A zima to zawsze czai się, czai i znienacka przychodzi. Raz jest pięknie, słonecznie jak dziś, a jutro już świata spod śniegu może nie być widać. Ja, panie, wiem, bo to tu już siedemdziesiąt lat żyję.

Siedemdziesiąt lat! Jezu drogi zmiłuj się! Chłop wysoki, szczupły. Prosty jak struna. Co prawda poczochrane wiatrem i pracą włosy bardziej siwe niż czarne, ale twarz zmarszczkami usiana tylko okazjonalnie. I to tylko takimi, co robią się od śmiechu – w kącikach ust i oczu. Ramiona i ręce mocne i pewne. Machają siekierą bez wysiłku jak skrzypek smyczkiem. A węzły mięśni na przedramionach tańczą w takt wybijanego przezeń rytmu i rzucają ciężkie drewniane kloce na zieloną przyczepkę małego traktora.

Siedemdziesiąt lat! Aż się chce za siekierę i piły łańcuchowe łapać, kloce przerzucać i pracować na taką siedemdziesięcioletnią formę.

- A może panu pomóc?

... Ciąg dalszy pod linkiem w bio 🙂 

#vanlife #kamper #góry #beskidżywiecki #drwal #podróże
[English in the comments] Ledwo zamknę oczy, budz [English in the comments]
Ledwo zamknę oczy, budzi mnie popiskiwanie.

- Andrzej! On piszczy!

- Co?!? Piszczy? Kto piszczy? - wyrwany ze snu Andrzej nie ogarnia sytuacji.

- Piesek! Młody piszczy! Idź, zobacz, co tam się dzieje!

Z wyraźną niechęcią Andrzej sprawdza sytuację na zewnątrz.

- Nie ma go nigdzie. Poza tym nie słyszę żadnego piszczenia.

Rzeczywiście. Ucichło.

Zasypiam.

Piszczenie budzi mnie znowu.

Tym razem, nie wierząc w zdolności poszukiwawcze męża, sama tarabanię się na dwór. Czołówka na czole. Szukam. Dookoła samochodu. Pod samochodem. Na samochodzie.

No cholera, nie ma! Ani psa, ani piszczenia! Co jest?!

Sytuacja powtarza się przez całą noc.

Nad ranem wymęczona wreszcie zasypiam.

- Oooooooooolaaaaaaaaaaaa! – krzyk Andrzeja o poranku stawia mnie na równe nogi.
[Cała historia pod linkiem w Bio]

#turkey #turcja #puppy #szczeniak #travel #podróże #travelaroundtheworld #podróżdookołaświata #vanlife #vantravel
Gong Xi Fa Cai! [English in the comments] Wieczor Gong Xi Fa Cai!

[English in the comments]
Wieczorem, lekko stremowani stajemy pod drzwiami singapurskiego bloku HDB.

Pod pachą kosz pełen pomarańczy – symbolu dobrobytu i powodzenia.
Otwierają się drzwi.

Staje w nich uśmiechnięta Kasey. Gestem zaprasza do środka. Wprowadza nas do swojego domu i rodziny. Do tradycji pierwszego w naszym życiu Chińskiego Nowego Roku celebrowanego w Singapurze.

Trudno uwierzyć, że od tego czasu minęło już dziesięć lat.

Trudno, tym bardziej że pamiętamy jak dziś ten słodki zapach pomarańczy. I to, jak długimi pałeczkami mieszamy sałatkę Lo Hei, wykrzykując życzenia, czyniąc dookoła niemiłosierny bałagan. Im większy, tym większe szczęście i dobrobyt w Nowym Roku.

Jak dziś pamiętamy śmiech i opowieści rodzinne snute nad „steamboat” - parującym kociołkiem bulionu, w którym każdy po kolei macza swoje ulubione składniki – cienkie plastry mięsa, ryby, grzybów…

Do tej pory żyją w nas legendy Chińskiego Nowego Roku.

O bestii Nian, co w każdy Nowy Rok atakowała wioski, pożerając plony, trzodę, a nawet dzieci. I o tym, jak potwór wystraszył się malca ubranego na czerwono. Po dziś dzień kolor czerwony strzeże przed złymi siłami i negatywną energią. Po dziś dzień Chiński Nowy Rok czerwieni się latarniami, ozdobami i strojami celebrujących. I rozbrzmiewa hukiem fajerwerków, które również odstraszają Nian.

Dziesięć lat temu odczuliśmy na własnej skórze, jak odległe kultury są w zasadzie tak bardzo podobne.

Kolacja wigilijna Chińskiego Nowego Roku tak jak Wigilia gromadzi rodziny, które wspólnie radują się nowym początkiem, jednają się, zażegnują spory. Które, przestrzegając tradycji, ubierają się na czerwono albo kładą sianko pod obrusem. Które zapraszają tych, co nie mogą być z najbliższymi, aby choć przez chwilę zapewnić im namiastkę domu z dala od domu.

Tak jak dziesięć lat temu, tak i dziś, i na każdy kolejny rok życzymy sobie i Wam, aby zawsze czekało na Was miejsce przy stole wtedy, kiedy tego najbardziej potrzebujecie.

I żebyśmy zawsze potrafili takie miejsce zapewnić każdemu, kto go potrzebuje.

#cny #chinesenewyear #singapore #singapur #chinskinowyrok #gongxifacai
More... Follow on Instagram

Search

LEARN MORE

architecture cuisine culture customs history nature religion

You Might Also Like

Planet Earth, Thailand
Sep 11, 2017

Maeklong – Thai market for adrenaline rush seekers

Folding awnings shade a narrow alleyway covered with makeshift market stalls. They mostly consist of plastic...

Read More
0 0
Planet Earth, Sri Lanka
May 7, 2017

Fish Market in Jaffna, Sri Lanka

PHOTO ESSAY From a glass cabinet, a statue of the Christian saint guards the fishing village in Jaffna, the Tamil...

Read More
0 0

Leave A Comment Cancel reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *


INSTAGRAM

peryferiemag

Karetką Dookoła Świata
Around the World in the Ambulance
From Poland to Alaska
📍 Our newest post 👇

Peryferie
Szeptucha Monika zbiera starocie, bo je szanuje. B Szeptucha Monika zbiera starocie, bo je szanuje. Bo zaklęty jest w nich kawałek czyjegoś życia. Ktoś je zrobił, dotykał. Komuś służyły. Mają swoją historię. 

Ot, choćby ten stary warsztat szewski dziadka. Dziadek używał tych kopyt, tych kołeczków drewnianych, tego młotka, żeby spełniać marzenia Moniki. A to buty do jazdy konnej, a to pasek, co go sobie wymyśliła. W warsztacie wciąż żyje duch dziadka. Tu czuć go bardziej niż na cmentarzu. 

Albo ten kufer. Stał gdzieś pod płotem, wyrzucony na deszcz. Stupięćdziesięcioletni. A przecież wiernie komuś służył. Może to właśnie w nim panna młoda przywiozła wiano do domu męża? 

Szeptucha lubi towarzystwo dusz swoich staroci. Letnimi rankami przychodzi z kubkiem kawy posiedzieć sobie z nimi. Przychodzi na kawę z duchami.
🌿🌿🌿
A może by tak na kawę z duchami w @chataszeptuchy ?

Każdego zainteresowanego zapraszamy do lektury lutowego wydania magazynu @charaktery , gdzie w magicznej rozmowie Monika Dygas pozwala nam zajrzeć do jej szeptuchowego świata. 

https://charaktery.eu/artykul/kawa-z-duchami?fbclid=IwAR086oNO-rgFyHBgGSrZZfP9N6rqAVYT0sNc9xlYAAfvQtoZWjML7O-9aBM

#szeptucha #polska #charaktery #podróże
... W całej pracowitej przyrodzie tylko ludzie tr ... W całej pracowitej przyrodzie tylko ludzie trwali bez ruchu.

Wędkarz w łódce po drugiej stronie jeziora zmienił się w konar z ramionami i wędką zastygłymi nad wodą.

W swoim domu kaszubski gospodarz Franciszek, do którego należy ziemia nad jeziorem, jeszcze nie odstygł z bezruchu snu. Otoczony domkami na dzierżawę, pełnymi snem letników, przekręca swoje osiemdziesiąt dziewięć lat na drugi bok. Gospodarki już nie ma. Już nie musi wcześnie wstawać.

Ale, kiedy się zbudzi, też będzie zajęty.
Najpierw sprawdzi obejście i swoje rzeźby: chłopków, co grają na organach i zagryzają fajki pod wąsami z szyszek, dwa białe zające, fliger, czyli samolot i działo ze szpuli po kablach i rury kanalizacyjnej. I wiatraki. Ten, co pokazuje czy bardzo dziś wietrznie – bardzo prosty, ale skuteczny, te wysokie z wnętrzem smukłych wieżyczek zdobionych kinkietami w kwiaty i ten jeden, jedyny, co zamiast czterech boków ma sześć.

Potem gospodarz podleje kwiaty. Tak jak obiecał żonie, kiedy szła na operację. Teraz od tygodnia dochodzi do siebie u córki. Już, już powinna wracać.

Wreszcie po śniadaniu siądzie do organów schowanych w szałerku. Zagra „Kaszubskie Jeziora”, a głos akordów, wzmocniony starym, ale sprawnym głośnikiem, poniesie się po jeziorze wprost do letników, co rozłożyli się na brzegu w kamperach.

Po koncercie pan Franciszek pójdzie do nich i za postój weźmie tyle, co na flaszkę. Bo tyle, co na piwo, to trochę za mało. Potem rozsiądzie się w jednym z letniskowych krzeseł i będzie młodym opowiadał jak to na Kaszubach się żyło i żyje.

Opowie, jak to za ojców było, kiedy przed wojną Niemiec rządził wioskami, a podatki były wysokie. A potem, we wojnie, jak chodził po domach z listą i trzeba było zdać plony, trzodę, ale tylko tyle, ile gospodarz mógł. I za to miał jeszcze płacone! Tak było we wojnie.

I pozwolenia były na ubój świniaka. Ale jak kto oszukał, to od razu – szu! – brali do Sztutowa! Chłop już nie wracał. A jak wiedzieli, że oszust? Ha! Brali mięso do weterynarza i ten pieczątki stawiał. Na każdym kawałeczku. A jak pieczątki nie było, to znaczy, że ubił drugie zwierzę. Kiedyś jeden nawet za owcę poszedł...

[Cała historia pod linkiem w bio]
Wyszli z niewielkiego czerwonego samochodu. Leciwe Wyszli z niewielkiego czerwonego samochodu. Leciwego, ale zadbanego. Ubrani elegancko. Tak, jak wypada w niedzielę. Nawet jeśli się idzie do lasu. Na grzyby.

Lasom też należy się niedzielny szacunek.

Pani w ciemnorubinowej bluzce z elegancką torebką w dłoni. Pan w wyprasowanej koszuli w kratę, schludnie wpuszczonej w dżinsowe spodnie.

Poszli.

Między drzewami kilka razy mignęła przyprószona siwizną głowa pana i kasztanowe loki pani.

Zniknęli.

Wrócili po dobrej godzinie.

- I jak? Kurki są? – zapytał Andrzej, bo wie, że las z kurków słynie.

- Oj słabo! Słabo bardzo – odpowiedział smętnie szpakowaty pan i potrząsnął reklamówką. – Ja to ledwie dno siatki zakryłem. Nawet wstyd pokazywać. Żona trochę więcej, bo to trzeba dobre oczy mieć. A u mnie już i oczy nie te i kręgosłup siada.

I rzeczywiście, szpakowaty pan zgiął się wpół, przeczekując falę bólu w plecach.

Za chwilę wyprostował się i ciągnął leśną opowieść.

- No i jeszcze, proszę pana, wszystkie nasze miejsca – bo my stale w te same chodzimy, bo wiemy, że tam zawsze kurki są – to przygnietli drzewem.

- Ano tak! Strasznie tam powycinane wgłębi. A to tak legalnie? – dopytywał Andrzej.

- Gdzie tam, proszę pana! Nielegalnie ścinają. Tu dokoła, proszę pana, są domki letniskowe. I prawie wszystkie z kominkami. Bo to ładnie. A właściciele do tych kominków drzewo muszą mieć. Kupić, proszę pana, drogo, a do lasu blisko.

Opowieść zatrzymuje nowa fala bólu. Ale już nie fizycznego. Żałości raczej. Za ściętymi drzewami.

- Ale tu, proszę pana, to jeszcze nic. Ja mam szwagra pod Lubiatowem i tam to tną na potęgę! Dobre drzewa. Zdrowe. A zaraz obok rośnie las. Stary. Chyba za trzysta lat będzie miał. I tam ziemia już tak próchnem nabrzmiała, że te drzewa same się przewracają. I nikt ich nie bierze. Tylko nowe tną. Zdrowe. I dlaczego tak?

Znów grymas bólu...
 [c.d. w komentarzach]
- Dzień dobry! Co tam? Zima idzie? Krzyknął An - Dzień dobry! Co tam? Zima idzie?

Krzyknął Andrzej. Bo on już tak ma, że jak widzi istotę ludzką, to zagaduje. Ja gadam do zwierząt. Ludzie są jego.
Teraz też krzyknął to swoje „dzień dobry”. Do człowieka oprócz nas jednego jedynego w okolicy. Bo tu, na szczycie grzbietu gdzieś pośrodku Beskidu Żywieckiego pod koniec października prawie nikogo.

To też zaczepiony mężczyzna się zdziwił. Nie dość, że jesteśmy, to jeszcze zagadujemy.

- Dzień dobry. Ano idzie – odpowiedział trochę podejrzliwie. Jakby sprawdzał, czy to na pewno do niego.

- No, my też się szykujemy. Gospodarz lada dzień ma nam drewno na opał dowieźć – ciągnął Andrzej, nawiązując do cylindrów jasnych świeżo porżniętych pniaków, co otaczały mężczyznę jak żółte kurczęta karmiącą je gospodynię. - Bo my tu zaraz obok chatkę wynajmujemy, wie pan.

I nagle, jakby w mężczyźnie coś pękło. Pękła tama podejrzliwości i popłynęła powódź mowy. Kilka słów rzuconych, ot tak, z grzeczności wywołało lawinę relacji, wspomnień, utyskiwań i pochwał. Tego wszystkiego, co to w człowieku siedzi cichutko jak zwierzątka jakieś, gotowe wyskoczyć, kiedy tylko nadarzy się sposobność.

- Ano, panie! Trzeba się szykować już teraz, bo pogoda jeszcze dobra, ale zaraz śnieg sypnie i koniec! A zima to zawsze czai się, czai i znienacka przychodzi. Raz jest pięknie, słonecznie jak dziś, a jutro już świata spod śniegu może nie być widać. Ja, panie, wiem, bo to tu już siedemdziesiąt lat żyję.

Siedemdziesiąt lat! Jezu drogi zmiłuj się! Chłop wysoki, szczupły. Prosty jak struna. Co prawda poczochrane wiatrem i pracą włosy bardziej siwe niż czarne, ale twarz zmarszczkami usiana tylko okazjonalnie. I to tylko takimi, co robią się od śmiechu – w kącikach ust i oczu. Ramiona i ręce mocne i pewne. Machają siekierą bez wysiłku jak skrzypek smyczkiem. A węzły mięśni na przedramionach tańczą w takt wybijanego przezeń rytmu i rzucają ciężkie drewniane kloce na zieloną przyczepkę małego traktora.

Siedemdziesiąt lat! Aż się chce za siekierę i piły łańcuchowe łapać, kloce przerzucać i pracować na taką siedemdziesięcioletnią formę.

- A może panu pomóc?

... Ciąg dalszy pod linkiem w bio :) 

#vanlife #kamper #góry #beskidżywiecki #drwal #podróże
[English in the comments] Ledwo zamknę oczy, budz [English in the comments]
Ledwo zamknę oczy, budzi mnie popiskiwanie.

- Andrzej! On piszczy!

- Co?!? Piszczy? Kto piszczy? - wyrwany ze snu Andrzej nie ogarnia sytuacji.

- Piesek! Młody piszczy! Idź, zobacz, co tam się dzieje!

Z wyraźną niechęcią Andrzej sprawdza sytuację na zewnątrz.

- Nie ma go nigdzie. Poza tym nie słyszę żadnego piszczenia.

Rzeczywiście. Ucichło.

Zasypiam.

Piszczenie budzi mnie znowu.

Tym razem, nie wierząc w zdolności poszukiwawcze męża, sama tarabanię się na dwór. Czołówka na czole. Szukam. Dookoła samochodu. Pod samochodem. Na samochodzie.

No cholera, nie ma! Ani psa, ani piszczenia! Co jest?!

Sytuacja powtarza się przez całą noc.

Nad ranem wymęczona wreszcie zasypiam.

- Oooooooooolaaaaaaaaaaaa! – krzyk Andrzeja o poranku stawia mnie na równe nogi.
[Cała historia pod linkiem w Bio]

#turkey #turcja #puppy #szczeniak #travel #podróże #travelaroundtheworld #podróżdookołaświata #vanlife #vantravel
Gong Xi Fa Cai! [English in the comments] Wieczor Gong Xi Fa Cai!

[English in the comments]
Wieczorem, lekko stremowani stajemy pod drzwiami singapurskiego bloku HDB.

Pod pachą kosz pełen pomarańczy – symbolu dobrobytu i powodzenia.
Otwierają się drzwi.

Staje w nich uśmiechnięta Kasey. Gestem zaprasza do środka. Wprowadza nas do swojego domu i rodziny. Do tradycji pierwszego w naszym życiu Chińskiego Nowego Roku celebrowanego w Singapurze.

Trudno uwierzyć, że od tego czasu minęło już dziesięć lat.

Trudno, tym bardziej że pamiętamy jak dziś ten słodki zapach pomarańczy. I to, jak długimi pałeczkami mieszamy sałatkę Lo Hei, wykrzykując życzenia, czyniąc dookoła niemiłosierny bałagan. Im większy, tym większe szczęście i dobrobyt w Nowym Roku.

Jak dziś pamiętamy śmiech i opowieści rodzinne snute nad „steamboat” - parującym kociołkiem bulionu, w którym każdy po kolei macza swoje ulubione składniki – cienkie plastry mięsa, ryby, grzybów…

Do tej pory żyją w nas legendy Chińskiego Nowego Roku.

O bestii Nian, co w każdy Nowy Rok atakowała wioski, pożerając plony, trzodę, a nawet dzieci. I o tym, jak potwór wystraszył się malca ubranego na czerwono. Po dziś dzień kolor czerwony strzeże przed złymi siłami i negatywną energią. Po dziś dzień Chiński Nowy Rok czerwieni się latarniami, ozdobami i strojami celebrujących. I rozbrzmiewa hukiem fajerwerków, które również odstraszają Nian.

Dziesięć lat temu odczuliśmy na własnej skórze, jak odległe kultury są w zasadzie tak bardzo podobne.

Kolacja wigilijna Chińskiego Nowego Roku tak jak Wigilia gromadzi rodziny, które wspólnie radują się nowym początkiem, jednają się, zażegnują spory. Które, przestrzegając tradycji, ubierają się na czerwono albo kładą sianko pod obrusem. Które zapraszają tych, co nie mogą być z najbliższymi, aby choć przez chwilę zapewnić im namiastkę domu z dala od domu.

Tak jak dziesięć lat temu, tak i dziś, i na każdy kolejny rok życzymy sobie i Wam, aby zawsze czekało na Was miejsce przy stole wtedy, kiedy tego najbardziej potrzebujecie.

I żebyśmy zawsze potrafili takie miejsce zapewnić każdemu, kto go potrzebuje.

#cny #chinesenewyear #singapore #singapur #chinskinowyrok #gongxifacai
More... Follow on Instagram
Copyrights © 2020 www.peryferie.com All rights reserved.
Back top